Sự Quyến Rũ của Đạo Phật trong Thế Giới Mới

Berzin, Alexander Berzin và Thubten, Chodron

Tịnh Quang chuyển ngữ

Câu hỏi: Năm nay bạn có được một tour du lịch giảng dạy cho 26 quốc gia. Xin hãy chiaxẻ với chúng tôi về sự quan sát của bạn như thế nào khi Phật giáo đang lan rộng đến những nơi mới?

Trả lời: Phật giáo đang lan rộng một cách nhanh chóng trên toàn thế giới hiện nay. Có những trung tâm Phật giáo ở nhiều quốc gia châu Âu như Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Nam Phi, Úc, và v.v...

Chúng tôi thấy Phật tử ở châu Âu không chỉ ở trong các nước tư bản phương Tây, mà còn ở các nước xã hội chủ nghĩa ở hướng Đông. Ví dụ, Ba Lan có khoảng 5.000 Phật tử hoạt động.

Phật giáo có rất nhiều sự lôi cuốn đối với thế giới hiện đại vì nó là hợp lý và là nền tảng khoa học. Đức Phật nói, "Đừng tin vào bất cứ điều gì ta nói chỉ vì tôn trọng đối với ta, nhưng hãy kiểm tra nó cho chính bạn, phân tích nó, như bạn đang mua vàng”. Nó giống như một cách tiếp cận không giáo điều đối với con người hiện đại hôm nay.

Có các cuộc đối thoại giữa các nhà khoa học và các nhà lãnh đạo Phật giáo, chẳng hạn như Đức Đạt Lai Lạt Ma. Họ cùng nhau thảo luận và quán sát những gì là thực tế. Đức Phật nói rằng tất cả các vấn đề bắt nguồn từ việc không hiểu biết sự thực, bị nhẫm lẫn  trong vấn đề này. Nếu chúng ta biết về người mà chúng ta là, và những gì là thế giới và chúng ta tồn tại, chúng ta sẽ không gây nên những vấn đề về  sự nhầm lẫn của chúng ta. Phật giáo có một thái độ cực kỳ cởi mở trong việc kiểm tra cái gì là đúng. Ví dụ, Đức Đạt Lai Lạt Ma đã nói rằng nếu các nhà khoa học có thể chứng minh rằng một vài điều mà Đức Phật hay những đệ tử của Ngài đã dạy là không chính xác hoặc mê tín dị đoan, Ngài sẽ vui vẻ và sẵn sàng để từ bỏ Phật giáo. Phương pháp như vậy là rất hấp dẫn đối với người phương Tây.

Từ khi các bậc thầy thông thái trong quá khứ đã đưa Phật giáo thích nghi với văn hóa của mỗi xã hội mà nó đã truyền bá, điều này chỉ là tự nhiên mà các vị thầy ngày nay cần trình bày Phật giáo ở các quốc gia hiện đại khác nhau trong những phương cách hơi khác biệt. Nói chung, Phật giáo chú trọng một sự giải thích hợp lý. Tuy nhiên, trong bối cảnh này, điểm khác nhau và cách tiếp cận cần chú trọng hơn nữa với sự tùy thuộc vào những đặc điểm văn hóa nổi bật. Đức Phật đã dạy nhiều  phương pháp như thế, đơn giản chỉ vì con người khác nhau rất nhiều. Không phải tất cả mọi người đều suy nghĩ  trong cùng một cách. Hãy xem xét ví dụ về thực phẩm. Nếu có chỉ có một loại thực phẩm có sẵn trong một thành phố, nó sẽ không hấp dẫn đối với tất cả mọi người. Mặt khác, nếu thực phẩm khác nhau và có thể có các hương vị khác nhau, tất cả mọi người có thể tìm thấy một cái gì đó hấp dẫn.

Tương tự như vậy, Đức Phật đã dạy một số lớn các phương pháp cho mọi người với một quang phổ rộng lớn của những trạng thái để ứng dụng để phát triển bản thân và v.vv. Nói chung, mục tiêu của đạo Phật là để vượt qua tất cả các hạn chế và các vấn đề của chúng ta và để nhận ra tất cả các tiềm năng của mình để có thể phát triển bản thân đến nơi mà chúng ta có thể giúp tất cả mọi người như có thể. Một vài quốc gia phương Tây chú trọng về tâm lý, chẳng hạn như Thụy Sĩ và Hoa Kỳ, giáo viên thường giảng thuyết Phật giáo từ quan điểm của tâm lý học. Ở các nước khác, nơi mà mọi người muốn thực hành Phật pháp bằng nghi lễ, chẳng hạn như nhiều vùng đất phía Nam châu Âu và châu Mỹ La tinh, các giáo viên có xu hướng trình bày Phật giáo trong một kiểu cách nghi lễ. Mọi người ở đây thích tụng niệm nhiều, và người ta có thể làm điều đó trong sự thực hành Phật Pháp. Tuy nhiên, những người ở các nước Bắc Âu, không thích tụng niệm lắm. Các vị giáo viên có xu hướng chú trọng phương pháp ứng dụng trí tuệ Phật giáo tại đây.

Nhiều người ở Đông Âu đang ở trong một tình huống rất buồn. Phật pháp lôi cuốn họ rất nhiều vì nhiều người thấy đời sống của mình trống rỗng. Cho dù họ làm việc chăm chỉ  đối với công việc của họ hay không thì dường như chẳng tạo ra sự khác biệt. Họ thấy không có kết quả. Phật giáo, ngược lại, dạy cho họ những phương pháp để làm việc cho chính mình, và mang lại những kết quả mà kết quả này tạo ra một sự khác biệt trong những phẩm chất của cuộc sống của họ. Điều này làm cho người ta cảm kích và hăng say không thể tin được để ném mình hoàn toàn vào sự thực hành chẳng hạn như thực tập hàng ngàn lễ lạy.

Bằng cách này, Phật giáo thích ứng chính nó với văn hóa và tâm lý của mọi người trong  mỗi xã hội, trong khi bảo tồn những giáo lý chính của Đức Phật. Những lời dạy căn bản là không thay đổi, mục đích là để vượt qua những vấn đề và sự giới hạn của chúng ta và nhận ra tiềm năng của chúng ta. Cho dù học viên làm điều này với nhiều sự nhấn mạnh về cách tiếp cận tâm lý, trí tuệ, khoa học, hoặc mang tính lễ nghi đều  tùy thuộc vào mỗi nền văn hóa.

Câu hỏi: Nói chung, Phật giáo thích ứng với thế kỷ XX như thế nào?

Trả lời: Phật giáo đang thích nghi bằng cách chú trọng một cách tiếp cận có khoa học  hợp lý đối với các giáo lý của nó. Phật giáo đưa ra một lời giải thích rõ ràng về phương pháp kinh nghiệm  xảy ra của cuộc sống và làm thế nào để đối phó với chúng một cách tốt nhất có thể. Sau đó, nó bảo chúng ta đừng chấp nhận bất cứ điều gì về đức tin mù quáng, kiểm tra nó và nhận diện nó nếu thấy nó thực sự không thích hợp. Điều này giống như khoa học yêu cầu chúng ta xác minh kết quả của một thí nghiệm bằng cách lặp lại nó bởi chính mình, và rồi sau đó mới chấp nhận các kết quả như thực tế. Con người hiện đại không giống như mua một cái gì đó mà không cần kiểm tra nó, họ sẽ không mua một chiếc xe mà không có sự  thử nghiệm nó. Tương tự như vậy, họ sẽ không chuyển sang một tôn giáo hay triết lý khác của cuộc sống mà không cần kiểm tra nó  đầu tiên để thấy hiểu nếu nó thực sự hợp lý. Đó là những gì khiến cho Phật giáo thu hút nhiều người của thế kỷ hai mươi mốt. Phật giáo là cánh cửa mở cho sự nghiên cứu khoa học và mời gọi mọi người kiểm tra nó theo cách đó.