Sự Giao Thoa Lịch Sử giữa Văn Hóa Phật Giáo và Hồi Giáo Trước Triều Đại Mongol

Alexander berzin-Tịnh Quang dịch

Giới Thiệu: Khuynh Hướng Viết Sử

Có một lịch sử lâu dài về người Hồi giáo qua cái nhìng của Kitô Giáo Tây Phương như các lực lượng của ma quỷ. Điều này bắt đầu ở cuối thế kỷ thứ mười một CE với các cuộc Thập Tự Chinh để chiếm Đất Thánh từ người Hồi giáo. Nó đã tiếp tục với sự sụp đổ của trung tâm Eastern Orthodox Christianity tại Constantinople với người Thổ Nhĩ Kỳ vào giữa thế kỷ 15 và đã được đánh thức mạnh mẽ một lần nữa qua sự chiến thắng to lớn của người Thổ Nhĩ Kỳ đối với quân Anh và quân Úc tại Gallipoli trong chiến tranh thế giới thứ nhất. Truyền thông đại chúng phương Tây thường mô tả hình ảnh Hồi giáo như "mad mullahs" (những giáo sĩ điên) và biến những nhà lãnh đạo Hồi giáo như Colonial Gadaffi, Sadam Hussein, Idi Amin, Ayatollah Khomeini, và Yasar Arafat thành ma quỷ.

Nhiều người phương Tây quan niệm rằng tất cả người Hồi giáo là những kẻ khủng bố cuồng tín và lập tức nghi ngờ một bàn tay Hồi giáo chính thống bằng hành vi bừa bãi của bạo lực như vụ đánh bom năm 1995 tại Tòa nhà Liên bang ở thành phố Oklahoma. Trong sự phản ứng với việc không tôn trọng những nhà lãnh đạo, tôn giáo và văn hoá của họ, ngược lại, nhiều người Hồi giáo xem phương Tây là mảnh đất của quỷ Satan đang đe dọa những giá trị và vị trí thần thánh của họ. Những thái độ hoang tưởng và không tin tưởng lẫn nhau  như vậy thể hiện một trở ngại lớn cho sự hiểu biết và hợp tác giữa thế giới phiHồi giáo và Hồi giáo.

Sự nghi ngờ và định kiến ​​đối với người Hồi giáo đã mang đến cho phương Tây sự giới thiệu về  lịch sử châu Á, đặc biệt là sự tương tác giữa người Hồi giáo và Phật giáo trong thời gian Hồi giáo truyền vào Trung Á và tiểu lục địa Ấn Độ. Song song với báo chí phương Tây, sự báo cáo chủ yếu về bạo lực của người Hồi giáo, về căn bản cuồng tín của họ với những hành động khủng bố - như thể điều này là đại diện toàn thể thế giới Hồi giáo - những sự mô tả  giai đoạn lịch sử của hầu hết người phương Tây là  tập trung vào việc phá hủy các tu viện Phật giáo và chém giết các nhà sư nếu không cải đạo. Với việc nhấn mạnh về sự cố tàn bạo đó đã thực sự xảy ra, người đọc nhận được ấn tượng méo mó về sự giao thoa chỉ là  tiêu cực và bạo lực.

Một tài liệu của sự biến dạng là nghị trình được che của nhiều nhà sử học chính quyền Anh trong thời gian British Raj, đặc biệt là trong thế kỷ XIX. Để đạt được sự trung thành của các đối tượng Ấn Độ của mình và hợp pháp hóa chế độ thực dân, nhiều sử gia này đã cố gắng biểu thị phương cách mà chính quyền Anh là nhân đạo hơn và chính sách thuế của nó phù hợp hơn bất kỳ các triều đại Hồi giáo nào trước đó. Nếu những nhà khảo cổ học tìm thấy tàn tích ngôi đền, họ giải thích rằng người Hồi giáo cuồng tín đã phá hủy chúng. Nếu những bức tượng hoặc những vật quí giá bị mất tích, họ kết luận hoặc là các kẻ cướp Hồi giáo đã cướp, hoặc các Phật tử đã giấu chúng vì sợ hãi các cuộc tấn công của người Hồi giáo. Nếu những nhà lãnh đạo Hồi giáo cho phép sửa chữa đền thờ, họ giả định rằng quân đội Hồi giáo trước đó đã phá hủy chúng. Chiết khấu các động cơ kinh tế hay địa lý kinh tế và làm mơ hồ chính sách quân sự và chính sách tôn giáo, họ  phổ biến rộng rãi quan điểm rằng vì mục đích truyền bá Hồi giáo và cải đạo những kẻ không tin đạo mình bằng thanh kiếm đã thúc đẩy tất cả các cuộc xâm lược của quân đội Hồi giáo. Họ đánh đồng cuộc xâm lược với sự cải đạo và cuộc nổi dậy tiếp theo của quân hồ giáo, với hy vọng quăng bỏ Hồi giáo.

Những nhà truyền giáo người Anh, đặc biệt thúc đẩy quan điểm này, lập trường không dung nạp Hồi giáo để thể hiện mình trong một ánh sáng tốt hơn. Vì vậy, nhiều nhà sử học Anh đã gộp chung  kẻ xâm lược lục địa là người Ả Rập, người gốc Thổ Nhĩ Kỳ, và những người  Mughal cuộc chinh phục của tiểu lục địa, và điểm chỉ họ là những kẻ xâm lược Hồi giáo, chứ không phải là cuộc xâm lược bởi các thực thể chính trị cá nhân khác biệt hoàn toàn với nhau. Các sử gia phương Tây khác đã làm theo.Thậm chí ngày nay, các nhà lãnh đạo chính trị và các phương tiện truyền thông tin tức thường xuyên nói đến những kẻ khủng bố Hồi giáo, không bao giờ là của Kitô giáo, Do thái, hoặc những kẻ khủng bố Ấn Độ giáo.

Thuật viết sử của người phương Tây không phải là đơn độc  trong việc trình bày bức tranh một chiều. Lịch sử Phật giáo và Hồi giáo ngoan đạo của Tây Tạng, Mông Cổ, Ả Rập, Ba Tư, và Thổ Nhĩ Kỳ có truyền thống hầu hết được mô tả dưới sự ảnh hưởng giữa các quốc gia Trung Á như thể sự bảo vệ và truyền bá tôn giáo là động cơ duy nhất thúc đẩy việc xác định các biến cố. Họ có xu hướng giải thích rằng các Phật tử cải sang đạo Hồi hoặc vì những ưu thế đạo đức của đức tin Hồi giáo để thoát khỏi sự áp bức của Hindu. chẳng hạn như họ  xác định đặc trưng những kẻ bạo chúa Ấn Độ là theo đạo Hindu, không phải là chính thể chính trị hoặc kinh tế.

Lịch sử triều đại Trung Quốc chưa có một sự ưu điểm khác, cụ thể là tập trung đạo đức cao cả của một nhà hoặc như  nhà cầm quyền Trung Quốc và sự phục tùng của tất cả các nền văn hóa nước ngoài đối với nó. Điều bí mật này cũng làm biến dạng hình ảnh mà họ trình bày đối với các quan hệ quốc tế và tín ngưỡng.

Một số tài liệu suy diễn những  sự kiện vào quá khứ xa xôi, xuyên tạc mối quan hệ giữa Phật giáo và Hồi giáo. Đầu Kashmir thế kỷ thứ mười bốn, ví dụ nhà văn Hồi giáo nhà Kashmiri, Rashid al-Din, tác phẩm Life and Teaching of Buddha của ông sống mãi cùng người Ba Tư và Ả Rập, giải thích rằng trước khi thời gian của nhà Tiên tri (Prophet), cư dân của Mecca và and Medina đều là Phật tử. Các tượng mà người ta thờ tại Kaaba trong hình dáng của Đức Phật.

Ngay cả những dự đoán về tương lai không thoát khỏi sự thiên vị tôn giáo. Ví dụ, cả Phật giáo và Hồi giáo thảo luận về một nhà lãnh đạo tinh thần tuyệt vời, người sẽ vượt qua các lực lượng tiêu cực trong một cuộc chiến tranh khải huyền. Các văn bản của Phật giáo xuất phát từ Tantra Kalachakra, một văn bản xuất hiện ở Ấn Độ từ cuối thế kỷ thứ 10 và đầu thế kỷ 11, và nó rất phổ biến với người Tây Tạng và Mông Cổ; cảnh báo về một cuộc xâm lược trong tương lai của vùng đất hỗn hợp sắc dân của Phật giáo và Hindu của các lực lượng tuyên bố trung thành với Mecca và Baghdad, văn bản này đưa ra vị vua Rudrachakrin Phật tử chống lại nhà tiên tri Hồi giáo cuối cùng, Mahdi. Nó mô tả rằng sau này là nhà lãnh đạo của  những lực lượng man rợ phi Ấn Độ sẽ có hành động chinh phục vũ trụ và tàn phá tất cả tâm linh. Bằng cách gọi Rudrachakrin là nhà cai trị “Kalki " (người đặt niềm tin vào thần Vishnu), văn bản này tập hợp Ấn giáo và cái nhìn quan điểm bé phái về tương lai. Kalki là hóa thân thứ mười và cuối cùng của đấng cứu thế Hindu Vishnu và sẽ chiến đấu trong một cuộc chiến tranh khải huyền.

Các khu vực Hồi giáo, chẳng hạn như Baltistan ở phía đông bắc Pakistan, là vùng có liên hệ lịch sử văn hóa Phật giáo Tây Tạng, đã hình thành sự đáp ứng cuả một bản kich có tính toán của sự khải huyền. Trong đó, đối thủ của Mahdi, Dajjal, được xác định là Vua Gesar, anh hùng huyền thoại Trung Á qua nhiều thế kỷ bởi những dân tộc Phật giáo khác nhau như là sự biểu lộ chỉ là  vua Rudrachakrin, nhưng ngay cả  vua Chinggis Khan.

[Xem: The Kalachakra Presentation of the Prophet of the Non-Invaders .]

Tuy nhiên, khi nhìn kỹ hơn vào lịch sử, tuy nhiên, người ta tìm thấy bằng chứng phong phú của sự tương tác thân thiện và hợp tác giữa Phật giáo và người Hồi giáo ở Trung và Nam Á trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế và triết học. Có nhiều sự  liên minh, ssụ  thỏa thuận lớn về thương mại, và trao đổi thường xuyên về các phương diện tinh thần để tự hoàn thiện mình. Điều này không phủ nhận thực tế rằng một số sự cố tiêu cực đã xảy ra giữa nhân dân hai nước. Tuy nhiên, địa lý chính trị và lèo lái kinh tế cùng sự  mở rộng lãnh thổ đến nay nặng hơn yếu tố tôn giáo trong động cơ thúc đẩy hầu hết các cuộc xung đột, mặc dù các nhà lãnh đạo dân quân thường sử dụng các cuộc kêu gọi cho một cuộc thánh chiến để tập hợp quân lực. Hơn nữa, các nhà cai trị ôn hòa và có trách nhiệm đến nay đông hơn các nhà lãnh đạo cuồng tín của cả hai bên trong việc định hình chính sách và những biến cố.

Người Hồi giáo và Phật giáo vẫn còn chiếm một tỷ lệ lớn dân số đặc biệt là Trung Á. Một tư liệu công bằng hơn của mối quan hệ lịch sử giữa hai tôn giáo và dân tộc trong khu vực là rất quan trọng không chỉ các mục đích của sự nghiên cứu vô tư, nhưng vì sự phát triển hòa bình trong tương lai của khu vực.