Những Nhà Khoa Học Nữ Bị Lãng Quên

Thanh Nguyên

 Vera Rubin, Cecilia Payne hay Chien Shiung Wu là những nhà khoa học nữ có nhiều đóng góp cho khoa học Mỹ nhưng đều không được nhắc đến vì phân biệt giới tính hoặc bị ăn cắp phát minh.

1. Vera Rubin

Kể từ khi bắt đầu sự nghiệp khoa học, Vera Rubin luôn phải chịu những lời chỉ trích, chống đối và không khuyến khích của các đồng nghiệp nam cũng như nhiều người khác. Sau khi bị từ chối tham gia chương trình thiên văn học tại Đại học Princeton, Mỹ, vì là nữ giới, Vera vẫn tiếp tục nghiên cứu khoa học và nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Georgetown. Vera là người đầu tiên quan sát thấy các ngôi sao ở phần bên ngoài thiên hà có tốc độ quỹ đạo tương ứng với các ngôi sao ở trung tâm. Quan sát của Rubin đã xác nhận lại một học thuyết trước đó bởi nhà khoa học Fritz Zwicky trước đó khiến cô nhận được không ít lời chỉ trích.

2. Cecilia Payne

Cecilia Payne bắt đầu nghiên cứu tại Đại học Cambridge, Anh, năm 1919 sau khi nhận được học bổng về thực vật học, vật lý học và hóa học. Tuy nhiên, chúng đều không có ý nghĩa bởi Cambridge từ chối cấp bằng cho phụ nữ. Trong thời gian ở Cambridge, Payne khám phá ra tình yêu dành của cô cho thiên văn học và trở thành người phụ nữ đầu tiên nhận được tiến sĩ thiên văn học tại Radcliffe. Payne từng đưa ra chứng minh các thành phần cấu tạo Mặt Trời khác biệt với Trái Đất nhưng không được công nhận. Đến năm 1938, Payne mới được công nhận là nhà thiên văn học. Năm 1956, bà được bổ nhiệm và trở thành nữ giáo sư đầu tiên của đại học Harvard.

3. Chien Shiung Wu

Chien Shiung Wu là một người Trung Quốc nhập cư sang Mỹ. Tại đây Wu bắt đầu tham gia dự án Manhattan và phát triển bom nguyên tử . Đóng góp lớn nhất của cô cho giới khoa học là khám phá ra sự vi phạm của Luật Bảo tồn Tính chẵn lẽ trong khi đây là định luật phổ biến rộng rãi. Phát hiện của Wu đã đảo ngược quan điểm khoa học tồn tại suốt 30 năm. Tuy nhiên, hai đồng nghiệp của Wu là Chen Ning Yang và Tsung Dao Lee, những người nhờ đến phát hiện và sự giúp đỡ của Wu để chứng minh cho lý thuyế này phát hiện đã giải thưởng Nobel mà không đề cập đến Wu.

4. Nettie Stevens

Nghiên cứu giới tính được xác định bởi 23 cặp nhiễm sắc thể được ghi nhận là phát hiện của Thomas Morgan. Tuy nhiên trước đó, Nettie Stevens là người nghiên cứu xác định giới tính của sâu mealworm và nhận ra rằng nó phụ thuộc vào nhiễm sắc thể X và Y. Trong mắt mọi người, Stevens chỉ là người làm việc cho Thomas Morgan, trong khi hầu hết các phát hiện của cô đều được thực hiện độc lập. Morgan cũng chỉ coi Stevens là một kỹ thuật viên hơn chứ không phải là một nhà khoa học thực thụ.

5. Ida Tacke

Năm 1925, nhà hóa học trẻ Ida Tacke tuyên bố khám phá ra 2 nguyên tố còn thiếu trong bảng tuần hoàn của Mendeleev. Khám phá của Ida về Rhenium 75 chưa bao giờ gặp phải tranh luận, nhưng nguyên tố 43 mà Ida gọi là Masurium bị các nhà khoa học khác hoài nghi và từ chối. Ngày này, nguyên tố đó gọi là Technetium, được khám phá bởi Carlo Perrier và Emilio Segre. Nghiên cứu mô tả tiến trình cơ bản của phản ứng phân hạch hạt nhân của Ida cũng hoàn toàn bị bác bỏ và chỉ được công nhận 5 năm sau đó.