(Bài
nói chuyện của Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 của Phật Giáo Tây Tạng tại Hội Nghị
Thượng đỉnh về việc bảo vệ môi trường và phát triển, do Liên Hợp Quốc tổ chức
tại Riode Jeneiro, Brazin vào ngày 07/ 07/1992).
Thích Nguyên
Tạng dịch
Cánh cửa của
thế kỷ 20 sắp khép lại, tất cả chúng ta đều nhận thấy rằng thế giới đã trở nên
nhỏ hơn, loài người trên hành tinh đã trở thành một cộng đồng lớn, các liên
minh về chính trị và quân sự đã tạo ra những khối đa quốc gia, làn sóng của
thương mại và công nghiệp thế giới đã cho ra nền kinh tế toàn cầu, những phương
tiện thông tin của thế giới đã loại bỏ những chướng ngại về ngôn ngữ và chủng
tộc....
Chúng ta phải
ngồi lại gần nhau để giải quyết những vấn đề nghiêm trọng mà chúng ta sắp đương
đầu là nạn nhân mãn, sự bùng nổ của vũ khí hạt nhân, nguồn tài nguyên thiên
nhiên đã bị tiêu diệt dần và sự khủng hoảng về môi trường đang ập đến, chúng
đang đe dọa bầu không khí của chúng ta, nước uống và cỏ cây cùng với cuộc sống
bình yên của loài người. Có ý thức và trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường
là một nền tảng sống còn của tất cả trên hành tinh nhỏ bé này.
Tôi cho rằng
chúng ta đang đối phó với những thách thức của thời đại, do đó mỗi chúng ta
phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường sống của chúng ta và công việc đó phải
được thực hiện ngay từ bây giờ. Vì nó không những đem lại dự an lành và hạnh
phúc cho bản thân mình, cho gia đình mình, cho quốc gia mình mà còn cho cả hành
tinh này. Có trách nhiệm chung ở đây tức là bớt lạm dụng nguồn tài nguyên thiên
nhiên, phá bỏ những lò hạt nhân nguyên tử, đó là cái mấu chốt cho sự sống còn
của loài người, cũng là một nền tảng vững chãi cho nền hòa bình thế giới.
Tôi đến với Hội
nghị quốc tế kỳ này cùng với các nhà lãnh đạo trong tinh thần lạc quan và hy
vọng. Cuộc họp mặt hôm nay là đánh một dấu ngoặc quan trọng trong lịch sử, một
cánh cửa mới được mở ra cho lòng nhân đạo, một cơ hội để cho cộng đồng nhân
loại hợp tác với nhau, là một việc chưa hề có trước đây. Mặc dù hội nghị này nó
không đem lại những gì cần thiết trước mắt, nhưng trên thực tế nó rất quan
trọng chi sự bình yên của muôn loài trong tương lai. Đó cũng là lý do tại sao
chúng ta có mặt tại đây, vai trò của chúng ta là phải kiến tạo môt tương lai
tốt đẹp và vai trò này phải được mở rộng mà Liên Hợp Quốc phải đứng ra đảm
trách.
Hiện nay có
nhiều tổ chức phi chính phủ được thành lập bởi các nhà tiền phong có lòng nhiệt
thành xuất phát từ sự quan tâm đến loài người. Họ đã làm nhiều việc để phát
triển xã hội và bảo vệ môi trường. Tất cả các tổ chức có mặt ở đây, ai cũng
muốn có sự công bằng và thực tế như cá nhân mình đã từng làm. Tuy nhiên, nếu
không có sự hợp tác của tập thể thì mọi sự đạt được đều trở nên vô nghĩa và
không đi đến đâu cả.
Không biết
chúng ta có đồng ý điều đó hay là không, vì tất cả chúng ta hiện hữu trên hành
tinh này như là một đại gia đình, dù giàu sang hay nghèo nàn, trí thức hay thất
học, tùy thuộc vào quốc gia, một tôn giáo hay là môt ý thức hệ, cuối cùng mỗi
chúng ta cũng chỉ là con người bình thường như bao con người khác mà thôi. Tất
cả chúng ta đều ao ước có một cuộc sống bình yên và hạnh phúc chứ không một ai
muốn mình chuốc lấy khổ đau. Hơn thế nữa, mỗi chúng ta đều có quyền như nhau
trong việc mưu cầu hạnh phúc và vứt bỏ mọi đau khổ. Tại sao chúng ta muốn có
một cuộc sống an vui, thanh bình và thạnh trị mà lại gây ra bao chiến tranh,
bao đau đớn quằn quại và khổ đau cho kẻ khác. Một khi chúng ta nhận thức được
điều đó, thì chúng ta phải biết tôn trọng và thương yêu lẫn nhau, chia sẻ và
cảm thông cho nhau về những nỗi khổ đau, từ điều này tiến đến một nhận thức là
chúng ta phải có trách nhiệm chung và phát nguyện luôn giúp đỡ người khác vượt
qua mọi chướng ngại của họ.
Tất nhiên, lòng
từ bi này nó phải được phát khởi từ lòng cao thượng và biết thương yêu muôn
loài một cách tự nhiên, không nguyên tắc và ép buộc. Đó là một cái gì vô giá
đang tiềm ẩn nơi nội tâm của chúng ta. Chúng ta không cần trở nên một thành
viên của một tôn giáo, cũng càng không cần tin vào một ý thức hệ nào cả, điều
quan trọng ở đây là chúng ta có toàn hảo được chơn, thiện, mỹ trong nhân cách
của con người mình hay là chưa.
Sự cần thiết
cho một ý thức và trách nhiệm chung có ảnh hưởng đến mọi phương diện của đời
sống hiện tại. Ngày nay, những sự kiện bất an xảy ra ở một nơi nào đó trên thế
giới, nhưng cuối cùng rồi nó sẽ bị ảnh hưởng đến toàn hành tinh. Do vậy, chúng
ta phải giải quyết những vấn đề nghiêm trọng này từ ngay địa phương của mình và
hãy quan tâm đến chúng từ lúc chúng chưa phát khởi. Thật vô ích, nếu chúng ta kêu
gọi dựng lên những hàng rào ý thức cảnh giác cũng như sự phân biệt giữa các
chủng tộc với ngỏ hầu không bị ảnh hưởng và liên lụy đến những tiếng vang của
sự phá hủy của chiến tranh và sự ô nhiễm của môi trường. Chúng ta hãy hưởng ứng
lời kêu gọi của Liên Hợp Quốc đặc trách về bảo vệ môi trường và phát triển là
chúng ta phải quan tâm nhiều hơn nữa đến các quốc gia nghèo đói và bị mối đe
dọa của môi trường sống. Quả thật đây là một hình thức rất độc đáo mà chúng ta
phải thảo luận kỹ trong hội nghị này.
Dĩ nhiên sự phụ
thuộc cũng như tương trợ vào nhau để tồn tại là chúng được đặt trên một nền
tảng của quy luật tự nhiên. Không chỉ có loài người với những hình thái trong
đời sống mà còn có vô lượng những hiện tượng vật chất đang lệ thuộc vào nhau để
phát triển. Tất cả những gì chúng ta đang có là đại dương, bầu trời, núi rừng
và cỏ cây hoa lá và những hiện tượng vật chất đang hiện hữu xung quanh ta,
chúng đã và đang vươn lên trong các dạng năng lượng hoàn hảo, nếu chúng thiếu
sự tương tác với nhau thì chúng sẽ tan rã và vữa nát.
Chúng ta hãy
xem xét lại những việc làm mà chúng ta đã gây tạo trong quá khứ. Sự thờ ơ không
quan tâm đến môi trường là một hậu quả nghiêm trọng mà hiện tại chúng ta phải
đương đầu, chẳng hạn như sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên một cách vô ý
thức, vả lại còn sử dụng chúng vào mục đích của chiến tranh, chế tạo vũ khí để
tàn sát lẫn nhau. Điều này, nếu tiếp tục không được kiểm soát, cuối cùng tất cả
sẽ gánh lấy mọi khổ đau mà do chính chúng ta tạo nên. Phát ngôn viên đặc trách
về môi trường của Liên Hợp Quốc đã báo động rằng chúng ta đang đối phó với một
làn sóng tuyệt chủng lớn nhất trong sáu mươi lăm triệu năm (65.000.000 năm),
quả thật tin này là nỗi kinh hoàng khủng khiếp nhất, rõ ràng nó đã làm cho trí
óc của chúng ta phải mở ra để tiếp nhận một tỷ lệ khủng hoảng đáng quan ngại.
Sự thờ ơ, không
chịu nương vào nhau để phát triển và tồn tại, nó không những tàn phá đến thiên
nhiên mà còn là một mối đe dọa cho xã hội loài người. Thay vì chúng ta quan tâm
và giúp đỡ những người khác, thì ngược lại chúng chỉ đặt hầu hết những nỗ lực
vốn có vào việc mưu cầu vật chất và lợi dưỡng cho cá nhân. Chúng ta đã trở nên
quá đầy đủ trong việc theo đuổi mục đích này, mà chính bản thân không hề hay
biết hoặc lãng quên đi những gì mà loài người đang cần là: sự hiểu biết, tình
yêu thương lẫn nhau và cần hợp tác với nhau. Đó là một sự thật đáng buồn. Chúng
ta hãy quan tâm đến những nhu cầu mà con người thật sự cần có. Quả thật, chúng
ta không phải là một chủ thể được bóp nặn từ máy móc, nhưng nếu chúng ta chỉ là
một thực thể của máy móc thì nó chỉ tăng thêm cho chúng ta mọi khổ đau mà thôi.
Tuy nhiên, chúng ta không phải là máy móc và thật là lầm lẫn để đi tìm kiếm
những nhu cầu thỏa mãn ở bên ngoài.
Để theo đuổi
mục đích bảo vệ môi trường và phát triển cho đúng hướng, chúng ta cần phải làm
mới lại những công việc của chúng ta đối với giá trị của con người trong nhiều
lĩnh vực. Hệ thống của chính trị và quân sự, dĩ nhiên phải được đặt trên nền
tảng của đạo đức, khoa học và tôn giáo cũng từ cơ bản này mà ra. Nếu không có
nó, khoa học sẽ không phân biệt được những bước vũ bão của khoa học và những
lợi ích của nó để đem ra phục vụ cho loài người. Môi trường xung quanh ta bị
phá hủy, bị ô nhiễm là kết quả đáng buồn vì sự lầm lẫn này. Trong trường hợp đó,
các tôn giáo, đặc biệt rất cần thiết.
Mục đích của
các tôn giáo không phải kiến tạo chùa cao, Phật lớn, Thánh đường nguy nga và
tăng thêm số lượng tín đồ.... mà tôn giáo chỉ đến với loài người và hướng dẫn
họ đi ra khỏi chốn tối tăm cùng mạt mà chính họ đã gây tạo. Mỗi tôn giáo trên
thế giới, dù có nhiều quan điểm khác nhau về triết thuyết của họ, nhưng trước
và trên hết vẫn là những lời dạy làm giảm bớt lòng ích kỷ và hãy thương yêu lẫn
nhau. Nhưng không may, có nhiều người đã nhân danh tôn giáo mà đã gây ra những
cuộc đấu tranh hơn là giải quyết chúng.
Có một vần thơ
tuyệt đỉnh ở trong Thánh kinh là hãy biến những thanh gươm thành những cái cày
và hãy chuyển những vũ khí thành những công cụ để phục vụ loài người. Đó là
những hình ảnh tuyệt vời và độc đáo nằm trong một bức thông điệp cổ xưa. Đó là
một hình ảnh biểu hiện cho sự giải trừ quân bị và khí giới mà tôi cho rằng điều
đó rất quan trọng để chúng ta lưu tâm trong kỳ hội nghị này. Vì rằng, nó sẽ
thúc giục chúng ta trong chính sách giải trừ quân bị, đập phá những lò vũ khí
hạt nhân trên toàn cầu mà bấy lâu nay chúng ta chưa hoàn tất.
Giải trừ quân
bị là một sức mạnh để giải phóng và bảo vệ loài người cũng như môi trường, là
giảm bớt sự nghèo đói và duy trì sự phát triển của vạn hữu trên hành tinh này.
Đó là cái hoài bảo, và hy vọng của Liên Hợp Quốc mà tôi tin chắc rằng nó sẽ trở
thành sự thật.
Tôi luôn luôn
có cái nhìn về tương lai cho dân tộc và đất nước của tôi, một quốc gia Tây Tạng
hùng vĩ, sẽ được xây dựng trên nền tảng căn bản này. Tây Tạng sẽ là một thánh
địa, một quốc gia trung lập và phi quân sự. Nơi đó có những vũ khí bị cấm mang
vào và con người sẽ sinh hoạt hài hòa với thiên nhiên. Điều này không phải là
một giấc mơ, mà chính Tây Tạng đã thực hiện mô hình đó trải qua hơn môt ngàn
năm trước khi Tây Tạng bị xâm chiếm để làm thuộc địa một cách bi thảm. Ở Tây
Tạng các loài dã thú đều được bảo vệ theo giới luật của Phật Giáo. Vào đầu thế
kỷ thứ 17, chúng tôi đã ban hành một đạo luật về bảo vệ môi trường và phát
triển. Vì thế, Tây Tạng có thể là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế
giới có những kế hoạch về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, chính yếu môi trường
của chúng tôi được bảo vệ tốt đẹp là đều tùy thuộc vào bổn phận, trách nhiệm và
đức tin đã thấm nhuần và ăn sâu vào tâm tư của mỗi người dân chúng tôi từ thuở
thiếu thời. Ít nhất chúng tôi cũng đã trải qua hơn 300 năm với nền hòa bình và
thịnh trị, chúng tôi hoàn toàn không có vũ khí và quân sự. Tây Tạng đã từ bỏ ý
thức hệ gây chiến tranh như là một công dụ của quốc sách từ những thế kỷ 6 và
7.
Tôi thường nói
đùa rằng cung trăng và những giải ngân hà trông rất đẹp, nhưng giả dụ chúng ta
thử sống trên đó vài ngày có lẽ chúng ta sẽ buồn chán ngay. Duy chỉ có hành
tinh xanh này là một cư trú tuyệt vời nhất của chúng ta. Đời sống của nó cũng
chính là đời sống của ta, tương lai của nó cũng chính là tương lai của ta. Thật
vậy, trái đất đóng một vai trò như một bà mẹ đối với tất cả chúng ta. Cũng như
những đ馣7913;a
con chúng ta phải tùy thuộc vào mọi sinh hoạt của bà ta. Quả địa cầu của chúng ta
đang đương đầu với "hiệu ứng nhà kính", chúng đã ảnh hưởng và phá hủy
đến tầng Ozone của chúng. Các tổ chức cá nhân và những quốc gia đơn lẻ đã phải
bất lực trước cơn lốc này.
Tôi muốn kết
luận rằng Bà mẹ trái đất đang dạy cho chúng ta một bài học về việc bảo vệ môi
trường trên toàn cầu. Đó là một bài học mà chúng ta phải học lại từ đầu, thế kỷ
tới chúng ta phải hợp tác với nhau, thương yêu lẫn nhau, chúng ta tuyệt đối
không gây ra chiến tranh mà ngược lại phải sống trong an lạc và hạnh phúc. Lòng
từ bi là hạt giống của nền hòa bình nếu mỗi chúng ta biết ứng dụng nó, tôi luôn
hy vọng điều đó. Để bảo hộ những sự kiện trọng đại này, Liên hợp quốc phải tìm
ra những giải pháp để ngăn chặn những cuộc xung đột về quân sự và kinh tế mậu
dịch. Tôi rất đau lòng vì những cuộc chiến tranh vẫn còn diễn ra ác liệt trên
khắp năm châu, trong lúc chúng ta đang ngồi tại hội nghị này thì tiếng súng của
những cuộc giao tranh nội chiến vẫn hãy còn inh ỏi ở Nam Tư, nạn chết đói vẫn
còn đe dọa hàng triệu người ở Nam Phi... Tôi luôn hy vọng và cầu nguyện cho
những ngày sắp tới, tôi tin tưởng vào tinh thần từ bi và trí tuệ của chúng ta,
nó sẽ sáng suốt giải quyết và hoàn tất mọi vấn đề nghiêm trọng, ai ai cũng có ý
thức và trách nhiệm chung trong việc bảo vệ môi trường, chúng ta sẽ sống trong
một thế giới hòa bình, trong niềm tin yêu thương và hợp tác.
Theo
MANDALA tháng 10/1992
No comments :
Post a Comment